Stępień: Trybunał Stanu jako figura retoryczna, czyli czym najłatwiej postraszyć przeciwnika politycznego
Kilka lat temu pewien adwokat w bezpośredniej rozmowie ze mną, wówczas sędzią Trybunału Konstytucyjnego, chcąc podkreślić wagę instytucji, którą reprezentowałem, przypisał mnie... Trybunałowi Stanu.
A nie była to zwykła chwilowa pomyłka czy raczej rodzaj przejęzyczenia. Całość wypowiedzi wskazywała najwyraźniej, że utożsamił te dwie instytucje, bo nawet niespecjalnie się sumitował, kiedy zwróciłem nieśmiało uwagę, że to jednak dwa różne sądy. Gdyby działo się to w Stanach Zjednoczonych, gdyby to był prawnik anglosaski, trzeba byłoby taką pomyłkę usprawiedliwić. Amerykaninowi trudno zrozumieć, po co, skoro jest Sąd Najwyższy, mamy jeszcze oddzielny sąd konstytucyjny i specjalny sąd dla polityków. Również państwa skandynawskie nie mają w swoich systemach sądów konstytucyjnych. Ale polski adwokat? Trudno go oczywiście usprawiedliwić, tym bardziej że w Trybunale Konstytucyjnym każdego tygodnia zapada kilka wyroków, podczas gdy przed Trybunałem Stanu toczyła się dotychczas dopiero jedna sprawa zakończona prawomocnym skazaniem (afera alkoholowa z początków lat 90.).
To i tak jednak lepiej niż w II Rzeczypospolitej, kiedy uruchomiono Trybunał Stanu tylko raz w sprawie ministra Gabriela Czechowicza. Postawiono go pod zarzutem przekazania do funduszu dyspozycyjnego premiera (wówczas marszałka Piłsudskiego) dodatkowej kwoty 5 mln złotych. Było powszechnie wiadome, że suma ta została przeznaczona na cele wyborcze BBWR. Pofatygował się zeznawać w tej sprawie sam marszałek Piłsudski, a po jego sądowym wystąpieniu biorącym w obronę podsądnego, bo raczej trudno to, co mówił, nazwać zeznaniami świadka, sędziowie zdecydowali się zwrócić akta sprawy Sejmowi w celu przeprowadzenia dodatkowych czynności. A ponieważ niebawem BBWR wybory wygrał, zrobiono wszystko, co trzeba, by sprawa Czechowicza (Piłsudskiego) już na wokandę nie wróciła.
Kiedy polityk chce dać wyraz swemu oburzeniu, grozi sądem, przed którym dotychczas toczyła się zaledwie jedna sprawa zakończona skazaniem
Jeśli historia ma być magistra vitae, to z jej nauk wynika, że postępowanie przez Trybunałem Stanu toczy się w Polsce raz na dwadzieścia lat i kończy się skazaniem w co drugiej sprawie. Skoro zatem w najbliższym dwudziestoleciu może dojść, jak wynika z tej „statystyki”, do tego tylko raz, a skazanie jest pewne tylko w połowie, to właściwie jakie jest ryzyko, że włos nam z głowy spadnie kiedykolwiek. Szczególnie gdy zdołamy doprowadzić do skazania naszych politycznych przeciwników w tym dwudziestoleciu? Jeśli nam się to uda, to możemy być przecież pewni, że oni w dwudziestoleciu następnym już nam skutecznie odpłacić nie zdołają...
Powyższa „logika” pozwala, zdaje się, zrozumieć, dlaczego groźbą oskarżenia przed Trybunałem Stanu szermuje się u nas tak łatwo. Trybunał Konstytucyjny, wprowadzony do porządku prawnego tak jak i Trybunał Stanu jeszcze w poprzedniej epoce, jest jednak organem działającym realnie. Trybunał Stanu staje się natomiast na naszych oczach właściwie już tylko rodzajem figury retorycznej, przydatnej do wzmocnienia efektu krasomówczego – w sytuacji kiedy to jedna grupa polityków pragnie dać wyraz swemu najwyższemu oburzeniu wywołanemu działaniem, zachowaniem, a nawet tylko wypowiedzią politycznych przeciwników. Nie wiadomo właściwie, czym ten Trybunał Stanu jest (nawet dla niektórych adwokatów), i przede wszystkim po co, ale ponieważ samo słowo „trybunał” brzmi już groźnie, a w zestawieniu z niezrozumiałym słowem „stanu” jeszcze groźniej, nie wadzi nim postraszyć dla wzmocnienia ekspresji wypowiedzi.
Konstytucja, pisana już po aferze alkoholowej, jest bardzo enigmatyczna w odniesieniu do tego szczególnego sądu. Więcej tam o formalnych kwalifikacjach jego członków niż o zasadach postępowania przed Trybunałem Stanu i skutkach jego orzeczeń. Najistotniejsze kwestie związane na przykład z inicjowaniem postępowania reguluje ustawa, składając wszystkie decyzje w rękach posłów. Inaczej niż to się dzieje w przypadku Trybunału Konstytucyjnego, gdzie zasady wnoszenia spraw zostały w konstytucji uregulowane bardzo szczegółowo, nie ograniczając legitymacji czynnej wyłącznie do polityków. W rezultacie Trybunał Stanu stał się instrumentem w rękach wyłącznie polityków, którzy najczęściej po to, by nie było w przyszłości żadnych niespodzianek, na jego sędziów powołują zwykle byłych polityków. Czy da się jeszcze w przyszłości uratować ustrojową przydatność takiego organu władzy sądowniczej, jakim stał się na naszych oczach Trybunał Stanu?
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Podpis elektroniczny przyspieszy kontakt z sądemAdwokaci, radcowie prawni oraz prokuratorzy, jeśli chcą brać udział w elektronicznym postępowaniu upominawczym, będą musieli komunikować się z sądem, korzystając z bezpiecznego podpisu elektronicznego.
czytaj dalej..."Pracodawcy mogą dziś kupić porady prawne w pakiecie"Rozmawiamy z MARKIEM ZDANOWICZEM, radcą prawnym, założycielem firmy Moi Prawnicy - Na rynku pojawiła się nowa forma świadczenia usług prawniczych. Pracodawcy mogą wykupić dla swoich pracowników pakiet usług prawnych i przez rok korzystać z wiedzy radców prawnych i adwokatów.
czytaj dalej...Kto odpowiada za treści umieszczane w portalach internetowychO odpowiedzialności w internecie rozmawiamy z Anną Kobylańską, adwokat w kancelarii CMS Cameron McKenna - Czy administrator ponosi odpowiedzialność za treści publikowane w internecie na stronach podlegających jego pieczy?
czytaj dalej...Magister prawa wyręczy przed sądem adwokataParlamentarzyści proponują, by prawnicy spoza korporacji reprezentowali strony przed sądami. Absolwenci prawa mają tylko przygotowanie teoretyczne twierdzą adwokaci i radcowie. Za błędy pełnomocników klient mógłby dochodzić odszkodowania z obowiązkowego OC.
czytaj dalej...Kandydaci na notariuszy nie mogą być dodatkowo egzaminowani przez izby notarialneSamorząd notarialny nie ma prawa dodatkowego egzaminowania radców prawnych i adwokatów, którzy chcą wykonywać ten zawód. Wystarczy, że spełnią oni wymagania określone w ustawie.
czytaj dalej...Adwokaci przeciw połączeniu z radcami prawnymiNajcięższe argumenty: niekonstytucyjności i niecelowości, wytaczają adwokaci przeciw planowi likwidacji odrębnych samorządów adwokackiego i radców prawnych, a w to miejsce powołania nowej adwokatury, czego chce resort sprawiedliwości. Radcowie (a jest ich trzy razy więcej niż adwokatów), nie są przeciw, ale też mają uwagi.
czytaj dalej...Adwokat z urzędu nie tylko dla ubogichInstytucja pełnomocnika z urzędu uległa wypaczeniu. Prawnicy biją na alarm: osoby wnioskujące o ten przywilej kłamią w oświadczeniach.
czytaj dalej...Blisko 80 adwokatów zgłosiło się do dyżurów podczas EURO 2012Około 80 adwokatów zadeklarowało w Warszawie gotowość do dyżurowania podczas EURO 2012 i występowania np. w ewentualnych sprawach dotyczących pseudokibiców - poinformowała warszawska izba adwokacka.
czytaj dalej...Pijani rowerzyści nie pójdą za kratkiPijani rowerzyści nie pójdą za kratki
17 października Prezydent podpisał obszerną zmianę Kodeksu postępowania karnego oraz innych ustaw wprowadzającą zmiany w zakresie
przepisów dotyczących nietrzeźwych rowerzystów, czy także udziału radców prawnych w procesie karnym.
Zmianie ulegną przepisy dotyczące udziału radców prawnych w sprawach karnych. Do tej pory obrońcą w postępowaniu karnym bądź
karnym skarbowym mógł być tylko adwokat, teraz w charakterze obrońcy będzie mógł wystąpić także radca prawny, o ile nie pozostaje
w stosunku pracy (nie dotyczy to pracowników naukowych).
Najgłośniejszą z omawianych zmian jest na pewno zmiana przepisów dotyczących prowadzenia w stanie nietrzeźwości pojazdu innego
niż mechaniczny, a więc np. roweru. Dotychczas prowadzący taki pojazd karany był za przestępstwo, teraz będzie to tylko wykroczenie.
Do tej pory prowadzenie w stanie nietrzeźwości np. roweru karane było ograniczeniem pozbawienia wolności, grzywną bądź pozbawieniem
wolności do roku. Sądy w takich przypadkach obligatoryjnie orzekały także zakaz prowadzenia pojazdów, co prowadziło do sytuacji,
w której nietrzeźwy rowerzysta tracił prawo jazdy. Praktyka pokazała jednak, że takie kary nie były skuteczne. Pomysłodawcy
zmian zauważyli także, że surowe kary są nieproporcjonalne w stosunku do zagrożenia, jakie wywołuje pijany rowerzysta. Kierowanie
pojazdem innym niż mechaniczny w stanie nietrzeźwości po wejściu w życie opisywanych zmian będzie wykroczeniem, za które będzie
groziła jedynie kara aresztu od 5 do 30 dni, ograniczenie wolności trwające miesiąc oraz kara grzywny od 20 do 5000 zł. Sąd
będzie miał także możliwość orzec zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat, nie będzie to jednak obligatoryjne.
Ustawa wejdzie w życie 1 lipca 2015 roku, niektóre jej przepisy zaczną obowiązywać jednak szybciej, bo już po 14 dniach od
dnia ogłoszenia albo z dniem 2 czerwca 2014 roku.
Opracowanie: Łukasz Jezierski, RPE WK
Źródło:
www.prezydent.pl, stan z dnia 25 października 2013 r.
Data publikacji:
25 października 2013 r.
czytaj dalej...Błąd adwokata może przedsiębiorcę drogo kosztowaćNie jest sprzeczny z konstytucją przepis, który pozwala na odrzucenie przez sąd bez wezwania o uiszczenie opłaty zarzutów od nakazu zapłaty wniesionego przez adwokata lub radcę prawnego.
czytaj dalej...Zobacz, jak wyglądają nowe legitymacje adwokackie (GALERIA ZDJĘĆ)Adwokatura wprowadza nowoczesne legitymacje; od listopada wszyscy mecenasi i aplikanci mają mieć nowe dokumenty - poliwęglanowe karty z kolorową fotografią i mikroprocesorem. Ich wzory oficjalnie zaprezentowano w piątek w Warszawie.
czytaj dalej...Rozwody, spadki i prawa pracownicze zdominowały Dzień Bezpłatnych Porad AdwokackichKwestie związane z rozwodem, opieką nad dziećmi, podziałem majątku, spadkiem - w tych sprawach najczęściej zgłaszali się Polacy do adwokatów w ramach Dnia Bezpłatnych Porad Adwokackich; został on zorganizowany po raz trzeci.
czytaj dalej...Ministerstwo Sprawiedliwości planuje połączenie zawodów adwokata i radcy prawnegoNa przełomie 2011 i 2012 r. ma rozpocząć działalność nowy samorząd adwokacki, powstały w wyniku planowanego połączenia zawodów adwokata i radcy prawnego - wynika z planów ministerstwa sprawiedliwości. Założenia do projektu ustawy o zawodzie adwokata, przewidującego nową organizację adwokatury, są obecnie konsultowane m.in. ze środowiskami prawniczymi.
czytaj dalej...Nowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatemNowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatem
Unia wzmacnia prawa procesowe osób podejrzanych oraz osób oskarżonych w postępowaniu karnym. Nowe przepisy są częścią środków,
realizowanych w ramach harmonogramu działań UE w przestrzeni sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na okres 2010-2014,
obejmujących dyrektywę 2010/64/UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego oraz dyrektywę 2012/13/UE w sprawie prawa do informacji.
Dyrektywa 2013/48/UE ustanawia normy minimalne dotyczące praw podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym oraz osób objętych postępowaniem
dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania na mocy decyzji ramowej 2002/584/WSiSW w zakresie dostępu do adwokata, do poinformowania
osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia
wolności.
Dyrektywę stosuje się do podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym od chwili poinformowania ich przez właściwe organy
państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego powiadomienia lub w inny sposób, o tym, że są podejrzani lub oskarżeni o popełnienie
przestępstwa, niezależnie od tego, czy zostali pozbawieni wolności. Dyrektywa ma zastosowanie do czasu zakończenia postępowania.
Dyrektywa 2013/48/UE w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu
aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z
osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
serii L 2013 nr 294 s. 1 z dnia 6 listopada 2013 r. Dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu. Państwa
członkowskie mają obowiązek wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej
dyrektywy w terminie do dnia 27 listopada 2016 r.
Rafał Bułach, RPE WK
Data publikacji:
6 listopada 2013 r.
czytaj dalej...Sąd powinien znać umowę oskarżyciela posiłkowego z adwokatemOskarżyciel posiłkowy ma obowiązek udokumentować koszty, jakie poniósł na pełnomocnika z wyboru. W tym celu powinien przedstawić sądowi umowę łączącą go z adwokatem.
czytaj dalej...RPO krytycznie o ograniczaniu kontaktów aresztowanego z adwokatemPrzepisy pozwalające prokuraturze na ograniczanie kontaktów aresztowanego z adwokatem budzą - ze względu na konstytucyjne prawo do obrony - wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich. Irena Lipowicz wystąpiła w tej sprawie do ministra sprawiedliwości.
czytaj dalej...Koszty dojazdu adwokata na widzenie to niezbędne wydatkiObrońca z urzędu nie musi się zwracać do sądu o zezwolenie na poniesienie określonych wydatków.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Przypadek rejenta B.Od dzisiaj notariusze podobnie jak adwokaci i radcy prawni mogą świadczyć swoje usługi bez pobierania wynagrodzenia od osób, których nie stać na ponoszenie kosztów czynności notarialnych.
czytaj dalej...W tym roku nie każdy aplikant znajdzie patronaOsoby, które zdały egzamin na jedną z aplikacji, mają problem ze znalezieniem patrona. Praktyczne przygotowanie do zawodu adwokata, radcy prawnego i notariusza stało się fikcją. Resort sprawiedliwości liczy na to, że nie wszyscy będą w tym roku starać się o wpis na listę.
czytaj dalej..."Dobrowolna rekomendacja nie zastąpi ustawy"Rozmawiamy z ANNĄ NOWAKOWSKĄ, wspólnikiem w firmie Małkowski Matczuk Wieczorek Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych - Do 1 listopada banki powinny zadeklarować przyjęcie rekomendacji dobrych praktyk Związku Banków Polskich. Czy to wystarczy, żeby zapewnić dobrą ochronę klientów?
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Słabnący autorytet ustawW ustawach jest więcej publicystyki niż norm prawnych. Coraz więcej pobożnych życzeń niż konkretów. Jedno okienko dla firm, jeden samorząd dla adwokatów i radców.
czytaj dalej...Kwiatkowski liczy na adwokackie propozycje reformy adwokaturyAdwokaci i radcy prawni mają czas na wspólne przygotowanie koncepcji reformy adwokatury - powiedział w sobotę minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski do uczestników Nadzwyczajnego Zjazdu Adwokatury. Liczy na te propozycje "w niedalekiej przyszłości".
czytaj dalej...Adwokat musi uzasadnić odmowę złożenia kasacjiPełnomocnik z urzędu będzie miał dwa tygodnie na złożenie do sądu opinii wskazującej, dlaczego wniesienie skargi kasacyjnej nie jest zasadne. Jeżeli opinia będzie sporządzona niestarannie, sąd zawiadomi samorząd zawodowy pełnomocnika.
czytaj dalej...Deregulacja zawodów prawniczych to tylko "korekta". Gowin nie skrzywdzi starych prawnikówRząd reklamuje deregulację jako prosty sposób na 100 tys. miejsc pracy i obniżkę cen za usługi, którą wymusi większa konkurencja - informuje "Metro". Na liście Jarosława Gowina, wśród 50 zawodów są także adwokaci, radcowie prawni i notariusze.
czytaj dalej..."Podział na adwokatów i radców prawnych jest sztuczny"Maciej Bobrowicz - Radca prawny najlepiej i najszybciej potrafi zareagować na wszelkie problemy prawne dotykające firmę. Dotyczy to także problemów natury karnej. Oczywiste jest więc, że to on będzie najskuteczniej reprezentować przedsiębiorcę przed sądem.
czytaj dalej...