Zazwyczaj śmierć bliskiej osoby spada na nas niespodziewanie. Naturalnym jest, iż do porządkowania jej spraw przystępujemy po załatwieniu najpilniejszych kwestii związanych z pogrzebem i żałobą.
Testament
W pierwszej kolejności powinniśmy sprawdzić rzeczy osobiste zmarłej osoby pod kątem ustalenia czy nie pozostawiła po sobie testamentu. Będzie to miało istotne znaczenie szczególnie jeśli za życia otrzymywaliśmy sygnały o zamiarze sporządzania testamentu, ewentualnych jego zapisach czy woli wydziedziczenia konkretnych członków rodziny. Jeśli takowy znajdziemy to koniecznie musimy go odpowiednio zabezpieczyć przed zniszczeniem. Przedarcia, przekreślenia czy inne uszkodzenia mechaniczne testamentu mogą być poczytywane przez Sąd jako jego odwołanie przez testatora.
Przekazując testament do Sądu – czy to celem jego otwarcia i ogłoszenia, czy jako załącznik do sprawy o stwierdzenie nabycia spadku – najlepiej dokonać tego osobiście w biurze podawczym informując o tym pracowników Sądu. Pozwoli to zachować im należytą ostrożność i zabezpieczyć dokument przed przypadkowym zniszczeniem lub zagubieniem.
Akty stanu cywilnego
Bez względu na to, czy decydujemy się rozstrzygnąć sprawę spadkową u notariusza czy w drodze postępowania spadkowego będziemy musieli przedłożyć stosowane akty stanu cywilnego. Wszystkie je uzyskamy w dowolnym Urzędzie Stanu Cywilnego.
Przede wszystkim potrzebny będzie nam aktu zgonu spadkodawcy, z którego treści wynikać będzie dzień zgonu lub odnalezienia zwłok. Jeśli brakuje w nim takiej informacji koniecznie musimy zwrócić na to uwagę pracownikom USC i domagać się korekty. Jej brak uniemożliwi przeprowadzenie postępowania spadkowego.
Wszystkie dzieci spadkodawcy winny pozyskać skrócone akty urodzenia, z których wynikać będzie ich pochodzenie od zmarłego. W razie zmiany nazwiska (najczęściej przez córki osoby zmarłej) konieczne będzie również przygotowanie aktu małżeństwa.
Jeśli przy życiu pozostał małżonek zmarłego to powinien uzyskać z USC odpis skrócony aktu małżeństwa łączącego go ze spadkodawca. Nie dotyczy to oczywiście osób rozwiedzionych.
Za pierwszy odpis skrócony każdego aktu sporządzony przy jego wydaniu nie uiszczamy opłaty. Za każdy kolejny przyjdzie nam zapłacić 22 zł opłaty w USC.
Postanowienia sądu i akty notarialne
Jeśli dochodzi do dziedziczenia przez członków dalszej rodziny, np. przez wnuki dzieci, które nie dożyły śmierci rodziców, to powinny one przedstawić odpowiednio postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza.
Warto przygotować również wszystkie akty notarialne dokumentujące sprzedaż, darowiznę lub inne czynności dotyczące należących do zmarłego nieruchomości oraz numery prowadzonych dla nich ksiąg wieczystych. Sąd obowiązkowo zawiadamia wydziały ksiąg wieczystych o zmianie właścicieli nieruchomości.
