Policjant nie powinien przysłuchiwać się rozmowie adwokata z zatrzymanym
Ograniczenia praw obywateli, np. prawa do obrony, muszą mieć wyraźne granice. Dopuszczalność udziału organów ścigania w spotkaniu zatrzymanego z adwokatem tego warunku nie spełnia
Rzecznik praw obywatelskich, prof. Irena Lipowicz, skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie legalności zapisów procedury karnej, które pozwalają policji na przysłuchiwanie się rozmowie zatrzymanego z adwokatem. Chodzi o art. 245 par. 1 kodeksu postępowania karnego. Przewiduje on, że zatrzymanemu należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie kontaktu z adwokatem (o ile tego żąda), a także bezpośrednią z nim rozmowę. Zatrzymujący może jednak zastrzec, że będzie przy niej obecny.
RPO podkreśliła, że uprawnienia osoby zatrzymanej wynikające z art. 244 par. 1 k.p.k. stanowią realizację konstytucyjnego prawa do obrony. Z tego powodu wskazany przepis w części zawierającej zwrot „zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny” powinien zostać skonfrontowany z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wątpliwości budzi nie tyle sama możliwość zastrzeżenia przez funkcjonariuszy obecności w trakcie rozmowy, ile to, że ustawa nie określa sytuacji, w których może dojść do takiej formy nadzoru. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być natomiast ustanawiane tylko w ustawie i tylko z ważnej przyczyny, np. z uwagi na potrzebę ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego.
– W takich sytuacjach to jednak policjant za każdym razem decyduje, kiedy ograniczyć uprawnienia osoby zatrzymanej – zauważa Jarosław Król, prawnik z Kancelarii Adwokackiej Małecki & Rychłowski Sp.J.
Ustawodawca pozostawił zatrzymującemu całkowitą swobodę do decydowania o jego obecności podczas rozmowy z adwokatem i nie jest zależne od ziszczenia się jakichkolwiek warunków. Taka decyzja nie podlega zaskarżeniu ani jakiejkolwiek weryfikacji.
– Uważam, że policja w ogóle nie powinna brać udziału przy pierwszej rozmowie z adwokatem. To jej zadaniem jest znalezienie dowodów na popełnienie czynu i udowodnienie winy. Dlaczego ma się więc posiłkować informacjami uzyskanymi od adwokata czy zatrzymanego – podkreśla prof. Genowefa Grabowska z Uniwersytetu Śląskiego.
– Okoliczność, że jednostka nie posiada środka zaskarżenia decyzji wkraczającej w treść jej konstytucyjnego prawa, przesądza o tym, że na ustawodawcy ciąży obowiązek wyznaczenia wyraźnych granic ingerencji w to prawo – uzasadnia wniosek do TK Stanisław Trociuk, zastępca RPO. Przepisy powinny więc wyraźnie wskazywać, kiedy ograniczenie prawa do obrony jest niezbędne.
Kontakt z adwokatem stanowi realizację konstytucyjnego prawa do obrony
Podstawa
Wniosek RPO z 28 grudnia 2011 r., znak RPO-691183-II-11/ST.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Kto będzie mógł domagać się adwokata z urzęduUstanowienia adwokata albo radcy prawnego z urzędu będzie mogła domagać się osoba fizyczna, która nie została zwolniona od kosztów sądowych, ale złożyła oświadczenie o tym, że nie jest w stanie pokryć kosztów ich wynagrodzenia.
czytaj dalej...Adwokaci zaproszeni do rozmów o połączeniuSamorząd radcowski zaproponował adwokatom podjęcie dyskusji o kształcie zawodów prawniczych i świadczonych przez nich usług. W razie braku wspólnego stanowiska radcowie podejmą samodzielne inicjatywy w tym zakresie.
czytaj dalej...SN: Choć pouczenie o apelacji błędne, termin do jej złożenia uciekaSąd musi pouczyć osobę niemającą adwokata o możliwości, terminie i sposobie zaskarżenia wyroku. Ale nawet jeśli tego nie zrobi albo pouczy błędnie, termin do zaskarżenie biegnie tak samo, jak przy pouczeniu prawidłowym - uznał we wtorek Sąd Najwyższy.
czytaj dalej...Jeśli firmy nie stać na adwokata, dostanie go z urzęduPrzedsiębiorca, który nie ma pieniędzy na wynagrodzenie adwokata albo radcy prawnego, może domagać się przyznania pełnomocnika do reprezentowania go przed sądem.
czytaj dalej...Łatwiejszy dostęp do adwokata z urzęduPrawo do adwokata z urzędu nie będzie zależało od zwolnienia od kosztów sądowych. Od osoby ubiegającej się o adwokata lub radcę prawnego sąd odbierze przyrzeczenie. Również firma będzie mogła skorzystać z pomocy prawnika z urzędu.
czytaj dalej...Komisja Kodyfikacyjna zajmie się proponowaną przez adwokatów nowelizacją kodeksu spółek handlowychKomisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego zajmie się proponowaną przez adwokatów nowelizacją kodeksu spółek handlowych.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: W koleżeńskich składachTak jak reklama jest dźwignią handlu, tak koleżeńska więź jest dźwignią zawodów prawniczych. To siła napędowa jakże wielu szlachetnych postaw i akcji społecznych, zarówno adwokatów, jak i radców prawnych. Ale ta koleżeńskość ma także słabszą stronę. I to właśnie ta zawodowa sztama wyzwala często źle pojęty korporacyjny solidaryzm.
czytaj dalej...Będzie jedna korporacja adwokatów i radców prawnychŚrodowisko prawnicze pozytywnie odnosi się do pomysłu wykonywania przez adwokatów zawodu w ramach stosunku pracy.
czytaj dalej...Andrzej Zwara nowym prezesem Naczelnej Rady AdwokackiejO czytelne sposoby sprawdzania wiedzy w czasie aplikacji i odbudowę instytucji adwokata patrona zaapelował podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.
czytaj dalej...Adwokat i radca prawny nie zostaną mediatoramiPrawnicy zostali wykluczeni z grona zawodowych mediatorów. Mediator otrzyma wynagrodzenie jak adwokat za obronę z urzędu. Mediatorami zawodowymi będą mogły zostać osoby, które ukończyły 26 lat.
czytaj dalej...Zwara: Poczekajmy na orzeczenie sądu dyscyplinarnegoPowiernictwo jest dopuszczalną formą działania adwokata w ramach jego praktyki zawodowej i nie można tego nazywać firmanctwem.
czytaj dalej...Nie będzie podziału na radców prawnych i adwokatówResort sprawiedliwości chce jednego zawodu prawniczego nowej adwokatury.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Granice nadzoruTrybunał Konstytucyjny potwierdził, że w sprawie prawa do obrony nie będzie szedł na żadne kompromisy. Minister sprawiedliwości nie będzie mógł więc ingerować w postępowanie dyscyplinarne adwokatów bez ograniczeń.
czytaj dalej...BEZPŁATNE SZKOLENIE – Planowane zmiany w podatkach od 1 stycznia 2014 rokuFirma szkoleniowa LOFT Consulting wraz z Kancelarią „Gach, Hulist, Mizińska, Wawer – Adwokaci i Radcowie Prawni” mają zaszczyt zaprosić Państwa na cykl szkoleń „Przedsiębiorca i prawo” w ramach, którego będą poruszane istotne dla przedsiębiorców zagadnienia prawne i podatkowe. Zapraszamy na inauguracyjne – bezpłatne szkolenie 18 września 2013 r. Planowane zmiany w podatkach od 1 [...]
czytaj dalej...Adwokatura przeciwko planowi przekształceń w sądownictwieNaczelna Rada Adwokacka sprzeciwia się projektowi Ministra Sprawiedliwości przekształceniu 116 samodzielnych sądów rejonowych w kraju w wydziały zamiejscowe innych SR. NRA podkreśla, że takie zmiany nie mogą naruszać konstytucji.
czytaj dalej...Maleją szanse na połączenie adwokatów i radcówAdwokaci są zdecydowanie przeciwni połączeniu zawodów prawniczych. Wbrew oczekiwaniom za zjednoczeniem nie opowiedział się jednoznacznie również Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Radców Prawnych.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Adwokat z wyboruPo pierwsze, nie szkodzić. Ta zasada powinna przyświecać nie tylko lekarzom, ale także ustawodawcy. Jeśli ktoś chce powierzyć swoje interesy przed sądem przyjacielowi, któremu ufa, to nie należy mu tego zabraniać.
czytaj dalej...Adwokat nie może zakwestionować wynagrodzenia za prowadzenie sprawy z urzęduWynagrodzenie pełnomocnika z urzędu, chociaż jest niskie, to i tak nie może być skarżone w postępowaniu przed sądem.
czytaj dalej...W upały adwokat i prokurator nie muszą zakładać togiPanujące upały sprawiają, że sądy zwalniają nieraz adwokatów i prokuratorów z obowiązku zakładania togi na sali sądowej. Sami sędziowie zasiadają w togach - z takiego ustawowego wymogu nikt ich zwolnić nie może.
czytaj dalej...Adwokat z urzędu nie tylko dla ubogichInstytucja pełnomocnika z urzędu uległa wypaczeniu. Prawnicy biją na alarm: osoby wnioskujące o ten przywilej kłamią w oświadczeniach.
czytaj dalej...Coraz większa liczba skarg na adwokatów i radcówW ocenie prawników - adwokatów i radców prawnych - zwiększa się liczba skarg składanych w samorządach zawodowych na przedstawicieli tych profesji. Wzrost ten, ich zdaniem, należy jednak wiązać ze zwiększeniem liczebności obu zawodów i lepszą świadomością prawną społeczeństwa.
czytaj dalej...Otwarcie zawodów prawniczych okazało się mitemObecnie wielu aplikantów szuka zatrudnienia poza kancelariami prawniczymi, co powoduje, że ich kontakt z klientem lub sprawami sądowymi jest praktycznie zerowy. Nijak się to ma do nauki zawodu adwokata i radcy prawnego
czytaj dalej...Egzamin i praktyka zastąpią aplikacjęAbsolwenci prawa, którzy zdadzą egzamin państwowy I stopnia, będą mogli rozpocząć szkolenie na jednej z aplikacji lub podjąć działalność jako doradcy prawni. Po zdaniu egzaminu II stopnia będzie można wykonywać m.in. zawód radcy prawnego, adwokata czy komornika.
czytaj dalej...Rzecznik patentowy w jednej spółce z adwokatemRzecznicy patentowi będą mogli prowadzić kancelarie we wszystkich dopuszczalnych prawem formach, w tym również w spółce komandytowo-akcyjnej i spółce akcyjnej.
czytaj dalej...Nowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatemNowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatem
Unia wzmacnia prawa procesowe osób podejrzanych oraz osób oskarżonych w postępowaniu karnym. Nowe przepisy są częścią środków,
realizowanych w ramach harmonogramu działań UE w przestrzeni sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na okres 2010-2014,
obejmujących dyrektywę 2010/64/UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego oraz dyrektywę 2012/13/UE w sprawie prawa do informacji.
Dyrektywa 2013/48/UE ustanawia normy minimalne dotyczące praw podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym oraz osób objętych postępowaniem
dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania na mocy decyzji ramowej 2002/584/WSiSW w zakresie dostępu do adwokata, do poinformowania
osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia
wolności.
Dyrektywę stosuje się do podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym od chwili poinformowania ich przez właściwe organy
państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego powiadomienia lub w inny sposób, o tym, że są podejrzani lub oskarżeni o popełnienie
przestępstwa, niezależnie od tego, czy zostali pozbawieni wolności. Dyrektywa ma zastosowanie do czasu zakończenia postępowania.
Dyrektywa 2013/48/UE w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu
aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z
osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
serii L 2013 nr 294 s. 1 z dnia 6 listopada 2013 r. Dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu. Państwa
członkowskie mają obowiązek wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej
dyrektywy w terminie do dnia 27 listopada 2016 r.
Rafał Bułach, RPE WK
Data publikacji:
6 listopada 2013 r.
czytaj dalej...