Kiedy obywatele mogą zaskarżyć uchwały rady gminy do sądu
W jakiej procedurze mieszkańcy gminy mogą kwestionować akty prawne wydawane przez gminę na drodze sądowej? Kto ma legitymację do wniesienia takiego środka do sądu administracyjnego? Czy prawo do zaskarżenia jest ograniczone w czasie?
Ustawodawca poprzez umożliwienie obywatelom składania skarg na uchwały lub zarządzenia podjęte przez organy gminy (radę gminy bądź wójta) przyznał im uprawnienia do sprawowania kontroli nad działalnością tych organów. Skarga stanowi środek ochrony jednostki przed nielegalnym wkroczeniem w jej interes organu gminy (por. wyrok WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2010 r., I SA/Wa 220/10).
Uprawnienie takie wynika z art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z zawartymi tam przepisami każda osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Jest to dopuszczalne jedynie po wcześniejszym bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia.
Legitymację do wniesienia skargi ma wyłącznie osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały przez uchwałę albo zarządzenie organu gminy naruszone. Jak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 9 czerwca 1995 r., IV SA 346/93, naruszenie interesu prawnego to takie naruszenie subiektywnie pojmowanego przez skarżącego jego interesu, które obiektywnie polega na nieprzestrzeganiu przez organ norm prawnych powszechnie obowiązujących. Wydaje się, że samo naruszenie interesu prawnego powinno być wystarczające do uznania legitymacji wnoszącego skargę. Nie musi być to osoba mająca miejsce zamieszkania (ewentualnie siedzibę) na obszarze danej gminy.
Skargę można wnieść do sądu w imieniu własnym bądź reprezentując grupę mieszkańców. Pamiętać w tym miejscu należy, że w drugim ze wskazanych wyżej przypadków istnieje obowiązek uzyskania pisemnej zgody mieszkańców na działanie i wniesienie skargi w ich imieniu.
Pamiętać należy, że przedmiotem skargi mogą być wyłącznie uchwały lub zarządzenia organów gminy w sprawach z zakresu administracji publicznej. Niezbędnym warunkiem złożenia skargi do sądu administracyjnego jest uprzednie bezskuteczne wezwanie organu, który wydał uchwałę bądź zarządzenie, do usunięcia naruszeń prawa spowodowanych wydaną uchwałą bądź zarządzeniem. W przypadku braku spełnienia powyższego warunku sąd odrzuca skargę. W takiej sytuacji istnieje możliwość ponownego złożenia skargi, jeżeli w późniejszym czasie warunek ten zostanie spełniony (por. postanowienie SN z 1 grudnia1993 r., sygn. akt I SA 892/93).
Wezwanie uznaje się za bezskuteczne, w sytuacji gdy organ bądź odmówi usunięcia naruszeń, bądź nie zajmie w sprawie żądanego stanowiska w terminie przewidzianym do załatwienia sprawy (por. postanowienie WSA we Wrocławiu z 27 czerwca 2007 r., II SA/Wr 295/08).
Ustawodawca nie określił terminu, w którym wezwanie powinno zostać skierowane do organu gminy, wobec czego należy przyjąć, że wezwanie może zostać sporządzone przez uprawnionego w każdym czasie. Jednocześnie jednak analizowany przepis odsyła do uregulowania zawartego w art. 94 ust. 1 wskazanej ustawy, który ogranicza możliwość stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia terminem jednorocznym od dnia jej podjęcia. W przypadku, gdy powyższy termin już upłynął, sąd może orzec jedynie o niezgodności z prawem uchwały lub zarządzenia.
W stosunku do określenia terminu na złożenie skargi zastosowanie znajdzie przepis art. 53 par. 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (por. uchwała NSA z 2 kwietnia 2007 r., II OPS 2/07). Mając na względzie powyższe uregulowanie, bieg terminu rozpocznie się bądź od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszeń (i w takim przypadku wynosi 30 dni), bądź w przypadku braku odpowiedzi, od dnia wniesienia wezwania (i w takim przypadku wynosi 60 dni).
Sąd, na podstawie art. 58 par. 1 pkt 2 wskazanej wyżej ustawy, powinien odrzucić skargę złożoną po upływie określonego wyżej terminu. Skargę uważa się za niedopuszczalną, w sytuacji gdy sąd w wyniku wcześniej złożonej skargi w tej samej sprawie orzekł o jej oddaleniu (art. 101 ust. 2 ustawy).
Na sam koniec warto również zwrócić uwagę na treść art. 101a ustawy o samorządzie gminnym, który dodatkowo umożliwia składanie skargi na bezczynność organu gminy polegającą na niewykonywaniu danej czynności nakazanej przez prawo, a także na podejmowane przez organy gminy czynności prawne lub faktyczne, które naruszają prawa osób trzecich. Analogicznie uprawniona do złożenia takiej skargi jest każda osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone w wyniku bezczynności organu albo w wyniku podjęcia przez nią danych czynności.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Tylko 9-letni staż pracy zapewni sędziom stan spoczynku?Minister sprawiedliwości Jarosław Gowin chce, żeby prawo do sędziowskiej emerytury nie przysługiwało adwokatom ani radcom prawnym, którzy tuż przed zakończeniem kariery zostają sędziami – ujawnia „Rzeczpospolita”.
czytaj dalej...Zwara: Poczekajmy na orzeczenie sądu dyscyplinarnegoPowiernictwo jest dopuszczalną formą działania adwokata w ramach jego praktyki zawodowej i nie można tego nazywać firmanctwem.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Magister w sądzieDopuszczenie magistrów prawa do reprezentowania stron w sądzie budzi sprzeciw nie tylko adwokatów i radców prawnych. Absolwent prawa ma przede wszystkim wiedzę teoretyczną.
czytaj dalej...Pokrzywdzonych będą reprezentować radcyPełnomocnikami stron w sprawach karnych będą także radcowie prawni. Adwokaci będą mieli monopol tylko na reprezentowanie oskarżonych.
czytaj dalej...Kto odpowiada za treści umieszczane w portalach internetowychO odpowiedzialności w internecie rozmawiamy z Anną Kobylańską, adwokat w kancelarii CMS Cameron McKenna - Czy administrator ponosi odpowiedzialność za treści publikowane w internecie na stronach podlegających jego pieczy?
czytaj dalej...Zawody prawnicze: Radcowie bliżej adwokatówOd 8 czerwca w sprawach karnych radcowie będą mogli reprezentować również osoby fizyczne. Samorząd radcowski chce, by wszyscy prawnicy prowadzący kancelarie mogli być obrońcami. Adwokaci i radcowie prawni przygotowali projekt wspólnego kodeksu etyki zawodowej.
czytaj dalej...Adwokaci ws. Piesiewicza: wolność słowa została przekroczonaO "rozwagę i umiar w rozpowszechnianiu treści, które wkraczają w sferę intymnych spraw życia prywatnego każdego człowieka" zaapelowała do dziennikarzy, wydawców i właścicieli mediów Komisja Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.
czytaj dalej...Ivanova: Informatyzacja po polskuOd kilku lat systematycznie informatyzujemy nasz wymiar sprawiedliwości. W każdym sądzie gołym okiem widać już skok cywilizacyjny. Mamy już elektroniczne wokandy. Nie wszędzie działające (bo często popsute), ale mamy. Mamy także od jakiegoś czasu elektroniczne protokoły rozpraw. Na razie głównie na papierze, ale gdzieś we Wrocławiu jest jakiś projekt pilotażowy. I tego się trzymajmy. Jest nieźle, a będzie jeszcze lepiej. Na sali rozpraw stenotypistka już nie zagłusza samego sędziego, adwokata i świadka. Sędzia ma dziś na sali nawet laptopa. Jest też internet. Elektroniczny dostęp do ksiąg wieczystych. Strony mają do dyspozycji elektroniczne postępowanie upominawcze i e-sąd. Na informatyzacji nie można oszczędzać.
czytaj dalej...Sejm znowelizował przepisy o adwokaturze i radcach prawnychZniesienie możliwości wszczynania z polecenia ministra sprawiedliwości postępowania przeciwko radcy prawnemu przed sądem dyscyplinarnym bez uprzedniego dochodzenia - taka regulacja znalazła się w uchwalonej w piątek nowelizacji prawa o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych.
czytaj dalej...Coraz większa liczba skarg na adwokatów i radcówW ocenie prawników - adwokatów i radców prawnych - zwiększa się liczba skarg składanych w samorządach zawodowych na przedstawicieli tych profesji. Wzrost ten, ich zdaniem, należy jednak wiązać ze zwiększeniem liczebności obu zawodów i lepszą świadomością prawną społeczeństwa.
czytaj dalej...Błąd lub niedbalstwo adwokata obciąża stronę procesowąSąd odrzucił apelację Jana K. jako wniesioną po terminie. Wszystko przez adwokata, który przegapił termin na wniesienie środka odwoławczego. Strona wystąpiła do sądu o przywrócenie terminu na apelację.
czytaj dalej...Swobodny przepływ prawników między zawodami usprawni sądownictwoW chwili obecnej nie ma rzeczywistej potrzeby ani woli połączenia adwokatów i radców w jeden samorząd, a liczba adwokatów i radców prawnych, która sięga 37 500, zapewnia dostęp do pomocy prawnej na poziomie równorzędnym do innych krajów europejskich.
czytaj dalej...Resort sprawiedliwości podsumował prezydencjęZakończenie etapu prac nad projektami dyrektyw w sprawie ochrony ofiar przestępstw i prawa do adwokata oraz zainicjowanie tworzenia transgranicznej regulacji o e-handlu - to najważniejsze osiągnięcia polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości.
czytaj dalej...Egzaminy adwokackie i radcowskie 2011: te ustawy muszą znać aplikanciMinisterstwo Sprawiedliwości opublikowało na swojej stronie internetowej wykaz aktów prawnych, jakie będą obowiązywały aplikantów, którzy w tym roku podejdą do egzaminów uprawniających do wykonywania zawodu adwokata oraz radcy prawnego.
czytaj dalej...Decyzje o połączeniu adwokatów i radców prawnych nie zapadną szybkoPołączenie zawodów ma więcej zwolenników wśród samorządu radcowskiego. Adwokaci nie zgadzają się na przyjęcie do korporacji osób zatrudnionych na umowę o pracę. Radcowie prawni nie są dostatecznie przygotowani do prowadzenia spraw karnych.
czytaj dalej...NRA: dostępność do adwokatów i radców - na poziomie europejskimDostępność do usług prawniczych w odniesieniu do adwokatów i radców prawnych jest zbliżona w naszym kraju do czołówki państw europejskich - wynika z raportu opublikowanego przez Naczelną Radę Adwokacką.
czytaj dalej...Egzamin i praktyka zastąpią aplikacjęAbsolwenci prawa, którzy zdadzą egzamin państwowy I stopnia, będą mogli rozpocząć szkolenie na jednej z aplikacji lub podjąć działalność jako doradcy prawni. Po zdaniu egzaminu II stopnia będzie można wykonywać m.in. zawód radcy prawnego, adwokata czy komornika.
czytaj dalej...Jak ustalić wynagrodzenie za słupy na działceTrzy pytania do DOMINIKA SOŁTYSIAKA, adwokata w BSJP Taylor Wessing - Co mogą zrobić właściciele gruntów, na których znajdują się słupy energetyczne, aby otrzymywać wynagrodzenie?
czytaj dalej...Bezpłatna pomoc prawna dla bliskich ofiar katastrofy pod SmoleńskiemSamorządy adwokatów, radców prawnych i notariuszy udzielą nieodpłatnej pomocy prawnej rodzinom ofiar katastrofy lotniczej prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. O współpracę odnośnie udzielania tej pomocy do samorządów zwrócił się resort sprawiedliwości.
czytaj dalej...RPO skarży do TK "kontrolowane" rozmowy zatrzymanego z adwokatemRzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego przepis procedury karnej, który pozwala na to, aby w rozmowie zatrzymanego z adwokatem uczestniczył ktoś z organów ścigania. Zdaniem RPO narusza to konstytucyjne prawo do obrony.
czytaj dalej...Kwiatkowski liczy na adwokackie propozycje reformy adwokaturyAdwokaci i radcy prawni mają czas na wspólne przygotowanie koncepcji reformy adwokatury - powiedział w sobotę minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski do uczestników Nadzwyczajnego Zjazdu Adwokatury. Liczy na te propozycje "w niedalekiej przyszłości".
czytaj dalej...Senat za jawnością "dyscyplinarek" notariuszySenat bez poprawek przyjął nowelę Prawa o notariacie. Przewiduje ona, że postępowania dyscyplinarne notariuszy będą jawne, tak jak "dyscyplinarki" sędziów, adwokatów i radców prawnych.
czytaj dalej...Uciekająca reklama narusza prawoTrzy pytania do KATARZYNY GŁOWACKIEJ, radcy prawnego z kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni - Czy promocyjne banery zamieszczane w internecie, których nie można zamknąć, są zgodne z prawem?
czytaj dalej...Milion za adwokacki błądPonad milion złotych odszkodowania z własnej kieszeni musi zapłacić przedsiębiorcy adwokat za swój błąd, informuje "Rzeczpospolita" powołując się na orzeczenie Sądu Najwyższego.
czytaj dalej...Więcej adwokatów zostanie sędziamiZmienimy prawo tak, by adwokaci i radcy prawni mieli większe szanse na objęcie stanowiska sędziego zapowiada Krzysztof Kwiatkowski, minister sprawiedliwości.
czytaj dalej...