Kiedy obywatele mogą zaskarżyć uchwały rady gminy do sądu
W jakiej procedurze mieszkańcy gminy mogą kwestionować akty prawne wydawane przez gminę na drodze sądowej? Kto ma legitymację do wniesienia takiego środka do sądu administracyjnego? Czy prawo do zaskarżenia jest ograniczone w czasie?
Ustawodawca poprzez umożliwienie obywatelom składania skarg na uchwały lub zarządzenia podjęte przez organy gminy (radę gminy bądź wójta) przyznał im uprawnienia do sprawowania kontroli nad działalnością tych organów. Skarga stanowi środek ochrony jednostki przed nielegalnym wkroczeniem w jej interes organu gminy (por. wyrok WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2010 r., I SA/Wa 220/10).
Uprawnienie takie wynika z art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z zawartymi tam przepisami każda osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Jest to dopuszczalne jedynie po wcześniejszym bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia.
Legitymację do wniesienia skargi ma wyłącznie osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały przez uchwałę albo zarządzenie organu gminy naruszone. Jak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 9 czerwca 1995 r., IV SA 346/93, naruszenie interesu prawnego to takie naruszenie subiektywnie pojmowanego przez skarżącego jego interesu, które obiektywnie polega na nieprzestrzeganiu przez organ norm prawnych powszechnie obowiązujących. Wydaje się, że samo naruszenie interesu prawnego powinno być wystarczające do uznania legitymacji wnoszącego skargę. Nie musi być to osoba mająca miejsce zamieszkania (ewentualnie siedzibę) na obszarze danej gminy.
Skargę można wnieść do sądu w imieniu własnym bądź reprezentując grupę mieszkańców. Pamiętać w tym miejscu należy, że w drugim ze wskazanych wyżej przypadków istnieje obowiązek uzyskania pisemnej zgody mieszkańców na działanie i wniesienie skargi w ich imieniu.
Pamiętać należy, że przedmiotem skargi mogą być wyłącznie uchwały lub zarządzenia organów gminy w sprawach z zakresu administracji publicznej. Niezbędnym warunkiem złożenia skargi do sądu administracyjnego jest uprzednie bezskuteczne wezwanie organu, który wydał uchwałę bądź zarządzenie, do usunięcia naruszeń prawa spowodowanych wydaną uchwałą bądź zarządzeniem. W przypadku braku spełnienia powyższego warunku sąd odrzuca skargę. W takiej sytuacji istnieje możliwość ponownego złożenia skargi, jeżeli w późniejszym czasie warunek ten zostanie spełniony (por. postanowienie SN z 1 grudnia1993 r., sygn. akt I SA 892/93).
Wezwanie uznaje się za bezskuteczne, w sytuacji gdy organ bądź odmówi usunięcia naruszeń, bądź nie zajmie w sprawie żądanego stanowiska w terminie przewidzianym do załatwienia sprawy (por. postanowienie WSA we Wrocławiu z 27 czerwca 2007 r., II SA/Wr 295/08).
Ustawodawca nie określił terminu, w którym wezwanie powinno zostać skierowane do organu gminy, wobec czego należy przyjąć, że wezwanie może zostać sporządzone przez uprawnionego w każdym czasie. Jednocześnie jednak analizowany przepis odsyła do uregulowania zawartego w art. 94 ust. 1 wskazanej ustawy, który ogranicza możliwość stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia terminem jednorocznym od dnia jej podjęcia. W przypadku, gdy powyższy termin już upłynął, sąd może orzec jedynie o niezgodności z prawem uchwały lub zarządzenia.
W stosunku do określenia terminu na złożenie skargi zastosowanie znajdzie przepis art. 53 par. 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (por. uchwała NSA z 2 kwietnia 2007 r., II OPS 2/07). Mając na względzie powyższe uregulowanie, bieg terminu rozpocznie się bądź od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszeń (i w takim przypadku wynosi 30 dni), bądź w przypadku braku odpowiedzi, od dnia wniesienia wezwania (i w takim przypadku wynosi 60 dni).
Sąd, na podstawie art. 58 par. 1 pkt 2 wskazanej wyżej ustawy, powinien odrzucić skargę złożoną po upływie określonego wyżej terminu. Skargę uważa się za niedopuszczalną, w sytuacji gdy sąd w wyniku wcześniej złożonej skargi w tej samej sprawie orzekł o jej oddaleniu (art. 101 ust. 2 ustawy).
Na sam koniec warto również zwrócić uwagę na treść art. 101a ustawy o samorządzie gminnym, który dodatkowo umożliwia składanie skargi na bezczynność organu gminy polegającą na niewykonywaniu danej czynności nakazanej przez prawo, a także na podejmowane przez organy gminy czynności prawne lub faktyczne, które naruszają prawa osób trzecich. Analogicznie uprawniona do złożenia takiej skargi jest każda osoba, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone w wyniku bezczynności organu albo w wyniku podjęcia przez nią danych czynności.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Kiedy i jak można wystąpić o przyznanie obrońcy z urzęduPodejrzani i oskarżeni, którzy należycie udokumentują swoją złą sytuację materialną, mogą otrzymać adwokata z urzędu. W tym celu muszą złożyć wniosek do prezesa sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Obrońca z urzędu przysługuje również, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę
czytaj dalej...Adwokaci i radcowie przeciwko łączeniu zawodów bez ich zgodyAdwokaci i radcowie prawni uważają, że to ich samorządy, a nie rząd powinny mieć decydujący wpływ na połączenie obu korporacji - wynika z sondażu zleconego przez Naczelną Radę Adwokacką. Poparcie dla takiej zmiany jest o 40 proc. większe u radców niż adwokatów.
czytaj dalej..."Szkolenie aplikantów do poprawy"IWONA KUJAWA - Zdający do adwokatury popełniali elementarne błędy jako pełnomocnicy oskarżyciela posiłkowego przedstawiali argumenty na korzyść oskarżonego, a więc działali wbrew interesowi swojego klienta.
czytaj dalej...Andrzej Zwara nowym prezesem Naczelnej Rady AdwokackiejO czytelne sposoby sprawdzania wiedzy w czasie aplikacji i odbudowę instytucji adwokata patrona zaapelował podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.
czytaj dalej...Pokrzywdzonych będą reprezentować radcyPełnomocnikami stron w sprawach karnych będą także radcowie prawni. Adwokaci będą mieli monopol tylko na reprezentowanie oskarżonych.
czytaj dalej...Coraz więcej chętnych do kościelnego unieważnienia małżeństwaZa unieważnienie sakramentu małżeństwa trzeba zapłacić od 10 do 30 tys. złotych. W ubiegłym roku w sądach diecezjalnych złożono 40 tys. wniosków. Brakuje adwokatów mogących przed nimi występować
czytaj dalej...Sądy 24-godzinne bez adwokatów i prokuratorówW postępowaniu przyspieszonym oskarżony nie będzie miał obowiązku posiadania obrońcy. Prokurator nie będzie musiał brać udziału w przyspieszonej rozprawie sądowej. Obniżą się koszty i skróci czas rozpoznawania przez sądy spraw o charakterze chuligańskim.
czytaj dalej...Jankowski: Słowa wolne, ale na uwięziW cieniu dyskusji o krzyżach przeszły niezauważone dwa oświadczenia. Jedno wydały władze adwokatury, drugie zaś Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Choć wystąpienia dotyczą odmiennych spraw, mają wspólny mianownik: wolność słowa.
czytaj dalej...Zakaz reklamy ogranicza dostęp do prawnikówZa współpracę z mediami notariusz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Adwokaci mają zakaz reklamowania swoich usług, ale mogą oni informować o swojej działalności. W kodeksie etyki radcy prawnego samorząd nie wprowadził zakazu reklamowania się.
czytaj dalej..."Nowe ustawa prasowe musi uregulować status prawny blogów"Rozmowa z Markiem Gruchalskim, prawnikiem w kancelarii radców prawnych i adwokatów Nowakowski i Wspólnicy - Czy prawo prasowe jasno statuuje prawo dziennikarza do zachowania swojej anonimowości?
czytaj dalej...Brak wydziałów rodzinnych opóźni rozstrzyganie sporówKuratorzy i adwokaci są przeciwko likwidacji sądownictwa rodzinnego. W wyspecjalizowanych wydziałach sprawy rodzinne są rozpoznawane szybciej. Procesy dotyczące rodziny powinny toczyć się przed jednym sądem.
czytaj dalej...Nowa Rzecznik Praw Obywatelskich: marzą mi się powszechne ubezpieczenia prawniczePROF. IRENA LIPOWICZ o priorytetach rzecznika praw obywatelskich - Moim marzeniem jest wprowadzenie niedrogiego, niemal powszechnego ubezpieczenia prawniczego. Kiedy byłam ambasadorem w Austrii, zauważyłam, że obywatele tego państwa nie mają obawy przed skorzystaniem z pomocy adwokata, wiedząc, że usługę opłaci ubezpieczyciel.
czytaj dalej...Tylko 9-letni staż pracy zapewni sędziom stan spoczynku?Minister sprawiedliwości Jarosław Gowin chce, żeby prawo do sędziowskiej emerytury nie przysługiwało adwokatom ani radcom prawnym, którzy tuż przed zakończeniem kariery zostają sędziami – ujawnia „Rzeczpospolita”.
czytaj dalej...Dzień Bezpłatnych Porad Prawnych: 13 tys. osób skorzystało z pomocy adwokatówOkoło 13 tys. osób, m.in. w trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej, skorzystało w sobotę z pomocy prawnej w ramach zorganizowanego po raz czwarty Dnia Bezpłatnych Porad Adwokackich - podała Naczelna Rada Adwokacka.
czytaj dalej...Mniej prawników decyduje się na zawód sędziegoCoraz mniej prokuratorów i adwokatów decyduje się na zawód sędziego. Najwięcej osób rekrutuje się do tego zawodu spośród referendarzy i asystentów. Likwidacja asesury zmniejsza kompetencja przyszłych sędziów.
czytaj dalej...Zwara: Zasady adwokatury w nowych czasachPraca adwokata podlega zmianom nie tylko ze względu na ciągłe nowelizacje przepisów. Również sam rynek prawniczy zmienia się w ostatnich latach w szybkim tempie. Dlatego samorząd adwokacki szykuje zmiany przepisów wewnętrznych adwokatury. Priorytetem jest nowelizacja kodeksu etyki adwokackiej, mająca na celu dostosowanie obecnego kodeksu do zmian, jakie w ostatnich latach zaszły w świecie, a także w profesji adwokackiej.
czytaj dalej...Stosowanie elektronicznego dozoru sprawdzą TrybunałyMinisterstwo Sprawiedliwości poprawiło ustawę o dozorze elektronicznym wewnętrznymi zarządzeniami. Taka praktyka narusza konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa twierdzą prawnicy. Skazani i adwokaci zapowiadają skargi na decyzje odmawiające odbywania kary w warunkach wolnościowych.
czytaj dalej...Brakuje pieniędzy na aplikacjeWpis na listę aplikantów nie jest uzależniony od znalezienia patrona. Adwokaci chcą wykorzystać unijne środki do szkolenia aplikantów. Ministerstwo nie zamierza pomóc samorządom w organizowaniu szkolenia.
czytaj dalej...Deweloper bankrutuje, klient płaciKlient upadłego dewelopera nie może liczyć na zwrot wpłaconej zaliczki. Brak regulacji tzw. umowy deweloperskiej, które chroniłyby klientów przed nierzetelnymi praktykami deweloperów, jest istotnym mankamentem rynku nieruchomości podkreśla adwokat Rafał Kos, partner w kancelarii Kubas, Kos, Gaertner.
czytaj dalej...Jeśli firmy nie stać na adwokata, dostanie go z urzęduPrzedsiębiorca, który nie ma pieniędzy na wynagrodzenie adwokata albo radcy prawnego, może domagać się przyznania pełnomocnika do reprezentowania go przed sądem.
czytaj dalej...Amerykańska prokuratura - Polański nie może rządzić procesemProkuratura Los Angeles zwróciła się do sądu o odrzucenie wniosku amerykańskich adwokatów Romana Polańskiego, by wyrok na niego wydano zaocznie.
czytaj dalej...Adwokat uwierzytelni odpis swojego pełnomocnictwaPoświadczona przez adwokata kopia dokumentu i uwierzytelniony przez niego odpis pełnomocnictwa będą miały moc urzędowego dokumentu. W razie wątpliwości sąd będzie mógł zażądać przedłożenia oryginału.
czytaj dalej...Połączenie adwokatów i radców prawnych: różnic mniej, ale do jedności dalekoZmniejsza się pole rozbieżności między adwokatami i radcami prawnymi na temat połączenia zawodów. Samorządy pozostają jednak przy swoich zdaniach w sprawach zasadniczych, dotyczących zakazu wykonywania pracy na etacie i występowania radców przed sądami w sprawach karnych.
czytaj dalej...Klienci żądają odszkodowań za błędy prawnikówRośnie liczba wniosków o rekompensatę z tytułu błędów adwokatów i radców prawnych. Rocznie 2 3 procent prawników spotyka się z roszczeniami ze strony klientów.
czytaj dalej...Palestra krytykuje rządowy projekt ustawy o adwokatachRządowy projekt ustawy o adwokaturze zmierza do likwidacji samorządu tego zawodu zaufania publicznego - ocenia Naczelna Rada Adwokacka. Według niej, celem planowanych zmian nie jest wzmocnienie niezależności samorządu, lecz jej zaprzeczenie.
czytaj dalej...